Clinical Cases

Cementowanie złamanego fragmentu korony klinicznej

Przypadek kliniczny autorstwa lek. dent. Aleksandry Łyżwińskiej

Urazy zębów są stresujące dla pacjentów, rodziców pacjentów małoletnich oraz dentystów. Zapraszam do zapoznania się z kilkoma wskazówkami w celu prostego, szybkiego i przewidywalnego leczenia złamania korony i adhezyjnego osadzenia odłamanego fragmentu.

Cementowanie złamanego fragmentu korony klinicznej

16-letnia pacjentka zgłosiła się w dniu urazu. Ząb 21 został złamany w obrębie szkliwa i zębiny w połowie wysokości zęba. (Rys. 1.) Miazga nie była objęta urazem, choć niewiele brakowało. (Rys. 2) Po badaniu i rentgenodiagnostyce, pacjentka została znieczulona. Założono koferdam, który rozdarł się pomiędzy lewymi siekaczami. (Rys. 3 oraz Rys. 4) Ze względu na młody wiek pacjentki i utrudnioną współpracę, odstąpiono od zmiany koferdamu i kontynuowano zabieg.

Rys. 1. Pacjentka zgłosiła się z urazem zęba 21.

Rys. 2. Widok zgryzu przednich zębów szczęki z prześwitującą miazgą pękniętego siekacza centralnego.

Rys. 3. Założono koferdam, który rozdarł się pomiędzy lewymi siekaczami

Rys. 4. Widok zębów w koferdamie.

W celu zwiększenia siły adhezji oraz poprawy estetyki należy usunąć niepodparte pryzmaty szkliwa. Użycie wierteł może spowodować utratę dopasowania fragmentów korony. Ubytek oraz odłam zakwalifikowano do piaskowania abrazyjnego 50-µm tlenkiem glinu. W celu uniknięcia jatrogennego obnażenia miazgi, przed piaskowaniem zabezpieczono najgłębszą część ubytku kolorowym kompozytem typu flow. (Rys. 5.) Na czas piaskowania sąsiednie zęby osłonięto metalowym paskiem. (Rys. 6.) Po kilkunastu sekundach abrazji powietrznej widać homogenną powierzchnię szkliwa. (Rys. 7.) Usunięto kolorowy flow z powierzchni zębiny.

Rys. 5. Przygotowanie do piaskowania: obszar zębiny w pobliżu miazgi zabezpieczono płynnym kompozytem.

Rys. 6. Sąsiednie zęby osłonięto metalowym paskiem.

Rys.7. Hemogenna powierzchnia szkliwa po abrazji powietrznej.

Po piaskowaniu abrazyjnym filaru i odłamu, oba elementy dość dobrze do siebie pasują. (Rys. 8.). W celu poprawy utrzymania złamanej części korony, umocowano ją na mikroaplikatorze przy pomocy kompozytu. Alternatywą są gotowe przenośniki do prac protetycznych.

Przeprowadzono selektywne wytrawianie szkliwa na filarze oraz na odłamie (Rys. 9. oraz Rys. 10.) Sąsiednie zęby zostały zabezpieczone paskiem celuloidowym. (Rys. 11.) W celu lepszej adaptacji paska na powierzchni dystalnej użyto zakrzywionego klina, dociskającego matrycę na większej części obwodu zęba. (Rys. 12.) System wiążący CLEARFIL SE Bond 2 zaaplikowano zarówno na filar oraz na odłam. (Rys. 13.) Fragment korony zacementowano na kompozyt płynny Clearfil Majesty ES Flow Super Low w kolorze A2 (Rys. 14. oraz Rys. 15.)

Rys. 8. Po abrazji powietrznej sprawdzono dopasowanie odłamu do zęba.

Rys. 9. Selektywnie wytrawiono szkliwo na zębie w jamie ustnej...

Rys. 10. ... oraz na odłamie.

Rys. 11. Założono zakrzywiony klin...

Rys. 12. ... w celu lepszej adaptacji paska.

Ryc. 13. Na odłam zaaplikowano CLEARFIL™ SE Bond 2(odpowiednio Primer, a następnie Bond), po czym Bond utwardzono światłem.

Rys. 14. Odłam zacementowano na płynny kompozyt CLEARFIL MAJESTY™ ES Flow Super Low w kolorze A2.

Ryc. 15. Widok całego łuku od strony okluzyjnej z zacementowanym fragmentem zęba.

Nadmiary kompozytu usunięto skalpem i krążkami ściernymi. Całość odbudowy wypolerowano z gradacją gumkami CLEARFIL Twist DIA for Composite. (Rys. 16.) Tajemnicą dobrej integracji kolorystycznej odłamu i zęba jest przechowywanie go w wodzie. Poza jamą ustną zęby ulegają dehydratacji i stają się kredowo-białe. Ten sam efekt można zaobserwować w niewielkim stopniu w obrębie zębów wyłonionych z koferdamu.

Rys. 16. Bezpośrednio po polerowaniu odłam ma prawie taką samą jasność jak ząb. Widoczny jest niewielki efekt odwodnienia.

W celu osiągnięcia najlepszej estetyki i długoczasowego połysku tydzień po zabiegu ponownie wypolerowano kompozyt. (Rys. 17.) Sekwencja repolishingu składała się z błękitnej gumki CLEARFIL Twist DIA for Composite oraz pasty diamentowej, rozprowadzonej szczotką z koziego włosia.

Rys. 17. Efekt leczenia tydzień po zabiegu .

PODSUMOWANIE

Zęby, uprzednio wyłonione z koferdamu, oraz odłam korony uległy rehydratacji i wróciły do naturalnej barwy. Adaptacja kolorystyczna jest satysfakcjonująca. Harmonijne refleksy światła na powierzchni licowej zęba 22 i piękny, naturalny połysk sprawiły, że miejsce złamania jest niemal niewidoczne. Poza walorem estetycznym osiągnięto też dobre rezultaty lecznicze – ząb prawidłowo reaguje na bodźce i jest niebolesny.

Lek. dent. Aleksandra Łyżwińska

Aleksandra Łyżwińska ukończyła Warszawski Uniwersytet Medyczny, z którym później była związana jako wykładowczyni i asystentka w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej. Jest pasjonatką stomatologii adhezyjnej, mikroskopowej, technik minimalnie inwazyjnych i przyżyciowego leczenia miazgi. W swoich udowadnina, że próchnica nie musi być nudna, a bond w buteleczce jest równie jest emocjonujący jak ten w kinie.

Od 2020 roku prowadzi kursy z zakresu stomatologii zachowawczej dla lekarzy dentystów, współpracując z największmi ośrodkami szkoleniowymi oraz jako liderka opinii Kuraray Noritake. Młodym dentystom i dentystkom jest najlepiej znana z edukacyjnego konta na instagramie @aleksandra.lyzwinska.