Αναφορά περίπτωσης με τον Dr. José Ignacio Zorzin
Εκλογίκευση των κλινικών ροών εργασίας: Αυτός είναι ο κύριος λόγος για τη χρήση προϊόντων γενικής χρήσης στην οδοντιατρική με συγκολλητικά υλικά. Είναι κατάλληλα για ένα ευρύ φάσμα ενδείξεων και διαφορετικών τεχνικών εφαρμογής, εκπληρώνουν το έργο τους με λιγότερα στοιχεία σε σχέση με τα συμβατικά συστήματα και συχνά περιλαμβάνουν λιγότερα βήματα στην κλινική διαδικασία. Τα συγκολλητικά γενικής χρήσης αποτελούν χαρακτηριστικό παράδειγμα.
Πώς συμβάλλουν τα συγκολλητικά γενικής χρήσης στη βελτιστοποίηση των ροών εργασίας;
Στην αποκατάσταση δοντιών με σύνθετη ρητίνη, το υλικό αποκατάστασης υφίσταται ογκομετρική συρρίκνωση κατά τον πολυμερισμό. Με τη συγκόλληση του υλικού αποκατάστασης στην οδοντική ουσία με συγκολλητικό, αποτρέπονται οι αρνητικές συνέπειες αυτής της συρρίκνωσης – σχηματισμός οριακών διακένων, οριακή διαφυγή και χρωματισμός, προβλήματα υπερευαισθησίας και ανάπτυξη δευτερογενούς τερηδόνας. Τα πρώτα συστήματα συγκόλλησης που ήταν διαθέσιμα στην οδοντιατρική αγορά ήταν συγκολλητικά αδροποίησης και έκπλυσης, τα οποία συνήθως αποτελούνταν από τρία συστατικά: ένα όξινο αδροποιητικό, ένα primer και ένα ξεχωριστό συγκολλητικό. Οι μεταγενέστερες γενιές συνδύασαν το primer και το συγκολλητικό σε μία φιάλη, ή ήταν αυτοαδροποιητικά συγκολλητικά σε δύο ή σε μία φιάλη. Τα συγκολλητικά γενικής χρήσης (που αναφέρονται επίσης ως πολυλειτουργικά συγκολλητικά) μπορούν να χρησιμοποιηθούν με ή χωρίς ξεχωριστό αδροποιητικό φωσφορικού οξέος.
Εικ. 1. Ογκομετρική συρρίκνωση αποκαταστατικών υλικών σύνθετης ρητίνης και οι κλινικές συνέπειές της.
Η επιλογή της τεχνικής εξαρτάται από την ένδειξη και την κλινική κατάσταση. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα βέλτιστα αποτελέσματα επιτυγχάνονται μετά από επιλεκτική αδροποίηση της αδαμαντίνης1. Η συγκόλληση στην αδαμαντίνη θεωρείται γενικά πιο αποτελεσματική όταν η αδαμαντίνη αδροποιείται με φωσφορικό οξύ, ενώ η εφαρμογή φωσφορικού οξέος σε μεγάλες περιοχές της οδοντίνης ενέχει τον κίνδυνο βαθύτερης αδροποίησης από αυτή που μπορεί να υβριδοποιήσει το συγκολλητικό. Ωστόσο, όταν η κοιλότητα είναι μικρή, η επιλεκτική εφαρμογή του αδροποιητικού φωσφορικού οξέος στην επιφάνεια της αδαμαντίνης μπορεί να μην είναι δυνατή, επομένως η προσέγγιση της ολικής αδροποίησης είναι η καταλληλότερη. Τέλος, στο πλαίσιο της επιδιόρθωσης, η προσέγγιση της αυτοαδροποίησης μπορεί να είναι η πρώτη επιλογή, καθώς το φωσφορικό οξύ μπορεί να μειώσει την αντοχή του δεσμού ορισμένων υλικών αποκατάστασης, μπλοκάροντας τις θέσεις συγκόλλησης. Με τη χρήση ενός συγκολλητικού γενικής χρήσης, όλες αυτές οι περιπτώσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν κατάλληλα, καθώς μπορεί να επιλεγεί η καταλληλότερη τεχνική αδροποίησης σε κάθε κατάσταση.
Πέρα από τις διαφορές που σχετίζονται με τη χρήση ή μη χρήση αδροποιητικού φωσφορικού οξέος στην επιφάνεια συγκόλλησης αδαμαντίνης ή αδαμαντίνης και οδοντίνης, η κλινική διαδικασία είναι πάντα παρόμοια με το ίδιο συγκολλητικό γενικής χρήσης. Η ακόλουθη κλινική περίπτωση χρησιμοποιείται για να επεξηγήσει πώς να προχωρήσει κανείς με το CLEARFIL™ Universal Bond Quick (Kuraray Noritake Dental Inc.) στη μέθοδο της επιλεκτικής αδροποίησης αδαμαντίνης και περιλαμβάνει ορισμένες λεπτομέρειες σχετικά με τον υποκείμενο μηχανισμό συγκόλλησης.
Πώς να προχωρήσει κανείς στην επιλεκτική αδροποίηση αδαμαντίνης;
Ένα κλινικό παράδειγμα.
Αυτός ο ασθενής παρουσιάστηκε με κάταγμα του πλάγιου κοπτήρα της άνω γνάθου, φέρνοντας ευτυχώς το θραύσμα μαζί του. Συνεπώς, αποφασίστηκε να συγκολληθεί με ρητινώδη κονία το θραύσμα στο δόντι με μια αισθητική σύνθετη ρητίνη από λεπτόρρευστο υλικό.
Εικ. 2. Ασθενής με κάταγμα του πλάγιου κοπτήρα της άνω γνάθου.
Εικ. 3. Κοντινό πλάνο του σπασμένου δοντιού.
Εικ. 4. Περιοχή εργασίας απομονωμένη με ελαστικό απομονωτήρα.
Καθώς η σωστή απομόνωση της περιοχής εργασίας διευκολύνει τη ζωή του οδοντιάτρου, τοποθετήθηκε ελαστικός απομονωτήρας με χρήση της τεχνικής split-dam. Λειτουργεί καλά στην πρόσθια περιοχή της άνω γνάθου, καθώς ο κίνδυνος μόλυνσης με σάλιο από την υπερώα είναι ελάχιστος. Μετά την τοποθέτηση του ελαστικού απομονωτήρα, οι επιφάνειες συγκόλλησης έπρεπε να τραχυνθούν ελαφρά για να ανανεωθεί η οδοντίνη. Καθώς οι επιφάνειες ήταν επίσης ελαφρώς μολυσμένες με αίμα και είναι σημαντικό να υπάρχει μια εντελώς καθαρή επιφάνεια για τη συγκόλληση, εφαρμόστηκε στη συνέχεια το KATANA™ Cleaner στην οδοντική ουσία, τρίφτηκε στις επιφάνειες για δέκα δευτερόλεπτα και στη συνέχεια ξεπλύθηκε. Ο καθαριστικός παράγοντας περιέχει άλας MDP με επιφανειοδραστικά χαρακτηριστικά που απομακρύνουν όλες τις οργανικές ουσίες από το υπόστρωμα. Το θραύσμα στερεώθηκε σε σφαιρικό βύσμα με (πολυμερισμένη) σύνθετη ρητίνη και επίσης καθαρίστηκε με το KATANA™ Cleaner.
Εικ. 5. Καθαρισμός του δοντιού …
Εικ. 6. … και του θραύσματος με το KATANA™ Cleaner.
Ακολούθησε επιλεκτική αδροποίηση της αδαμαντίνης στο δόντι και στο θραύσμα για 15 δευτερόλεπτα. Κάθε φορά που επιδιώκεται η επιλεκτική αδροποίηση της αδαμαντίνης, είναι απαραίτητο να επιλέγεται ένα αδροποιητικό με σταθερή συνοχή (που δεν τρέχει) – μια ιδιότητα που προσφέρει το K-ETCHANT Syringe (Kuraray Noritake Dental Inc.). Και οι δύο επιφάνειες ξεπλύθηκαν σχολαστικά και στεγνώθηκαν ελαφρά πριν από την εφαρμογή του CLEARFIL™ Universal Bond Quick με κίνηση τριβής. Αυτό το συγκολλητικό είναι πολύ γρήγορο: Τα αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν ότι η συγκόλληση που δημιουργείται αμέσως μετά την εφαρμογή είναι τόσο ισχυρή και ανθεκτική όσο και μετά από εκτεταμένη τριβή στην οδοντική ουσία για 20 δευτερόλεπτα.2,3 Το στρώμα συγκολλητικού στεγνώθηκε προσεκτικά με αέρα ώστε να γίνει ένα πολύ λεπτό στρώμα και στο τέλος πολυμερίστηκε στο δόντι και στο θραύσμα.
Εικ. 7. Επιλεκτική αδροποίηση της αδαμαντίνης του δοντιού …
Εικ. 8. … και του θραύσματος με αδροποιητικό φωσφορικού οξέος.
Εικ. 9. Εφαρμογή …
Εικ. 10. … του συγκολλητικού παράγοντα γενικής χρήσης.
Εικ. 11. Πολυμερισμός του υπέρλεπτου στρώματος συγκολλητικού στο δόντι …
Εικ. 12. … και στο θραύσμα.
Τι συμβαίνει στην οδοντίνη κατά τη λειτουργία επιλεκτικής αδροποίησης (ή αυτοαδροποίησης) της αδαμαντίνης;
Μετά την προετοιμασία ή την τράχυνση της επιφάνειας, υπάρχει ένα οδοντινικό επίχρισμα (smear layer) στην επιφάνεια της οδοντίνης που φράσσει τα οδοντινοσωληνάρια, σχηματίζει οδοντινικά βύσματα που προστατεύουν τον πολφό και εμποδίζει το υγρό να επηρεάσει τον δεσμό. Κατά την αυτοαδροποίηση της οδοντίνης με ένα συγκολλητικό γενικής χρήσης, αυτό το οδοντινικό επίχρισμα διηθείται και διαλύεται εν μέρει από την ήπια αυτοαδροποιητική σύνθεση (pH > 2) του συγκολλητικού γενικής χρήσης. Ταυτόχρονα, το συγκολλητικό διεισδύει και απομεταλλώνει την περισωληναριακή οδοντίνη. Το οξύ επιτίθεται στον υδροξυαπατίτη στα ινίδια κολλαγόνου, διαλύει το ασβέστιο και το φωσφορικό, διευρύνοντας την επιφάνεια. Στη συνέχεια, το 10-MDP που περιέχεται στη σύνθεση αντιδρά με τα θετικά φορτισμένα ιόντα ασβεστίου (και φωσφορικού). Αυτή η ιοντική αλληλεπίδραση είναι υπεύθυνη για τη σύνδεση της οδοντίνης με το μεθακρυλικό και, συνεπώς, για τον σχηματισμό του υβριδικού στρώματος.4,5
Στη λειτουργία ολικής αδροποίησης, το φωσφορικό οξύ είναι υπεύθυνο για τη διάλυση του οδοντινικού επιχρίσματος και την απομετάλλωση του υδροξυαπατίτη. Αυτό οδηγεί σε κατάρρευση των ινιδίων κολλαγόνου, τα οποία πρέπει να επανενυδατωθούν από το συγκολλητικό γενικής χρήσης που εφαρμόζεται στο επόμενο βήμα. Κάθε φορά που το οξύ διεισδύει βαθύτερα από το συγκολλητικό στις δομές, τα ινίδια κολλαγόνου θα παραμένουν σε κατάρρευση. Αυτό πιθανότατα θα οδηγήσει σε κλινικά προβλήματα, συμπεριλαμβανομένης της μετεπεμβατικής ευαισθησίας6.
Κατά την εφαρμογή του συγκολλητικού συστήματος, ο οδοντίατρος σπάνια σκέφτεται τι συμβαίνει στη διεπιφάνεια7. Ωστόσο, κάθε χρήστης ενός συγκολλητικού γενικής χρήσης θα πρέπει να γνωρίζει ότι εκεί συμβαίνουν πολλά. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι τόσο σημαντική η χρήση ενός υλικού υψηλών επιδόσεων με ισορροπημένες ιδιότητες και η αυστηρή τήρηση των συνιστώμενων πρωτοκόλλων.
Εικ. 13. Σχηματική αναπαράσταση της οδοντίνης μετά την παρασκευή του δοντιού: Το οδοντινικό επίχρισμα στο επάνω μέρος με τα οδοντινικά του βύσματα που φράσσουν τα οδοντινοσωληνάρια προστατεύει τον πολφό και εμποδίζει την απελευθέρωση υγρού στην κοιλότητα.
Εικ. 14. Σχηματική αναπαράσταση της οδοντίνης μετά την εφαρμογή ενός συγκολλητικού γενικής χρήσης που περιέχει 10-MDP: Η ήπια σύνθεση αυτοαδροποίησης διαλύει εν μέρει και διεισδύει στο οδοντινικό επίχρισμα, ενώ ταυτόχρονα απομεταλλώνει και διεισδύει στην περισωληναριακή οδοντίνη5.
Στην προκειμένη περίπτωση, το δόντι και το θραύσμα έπρεπε τώρα να επανασυνδεθούν. Για αυτόν τον σκοπό, εφαρμόστηκε το CLEARFIL MAJESTY™ ES-Flow (A2 Low) στην οδοντική ουσία. Στη συνέχεια, το θραύσμα επανατοποθετήθηκε με κλειδί σιλικόνης, συγκρατήθηκε στη σωστή θέση με πένσα και πολυμερίστηκε με φως. Για να επιτευχθεί ένα λείο όριο και μια στιλπνή επιφάνεια, η αποκατάσταση απλώς στιλβώθηκε. Ο ασθενής παρουσιάστηκε μετά από 1,5 χρόνο για επανεξέταση και η αποκατάσταση εξακολουθούσε να βρίσκεται σε άριστη κατάσταση.
Εικ. 15. Επανασύνδεση του θραύσματος με την οδοντική ουσία.
Εικ. 16. Αποτέλεσμα της θεραπείας.
Γιατί είναι σημαντικό να τηρούνται τα πρωτόκολλα ειδικά για το προϊόν;
Τα συγκολλητικά γενικής χρήσης περιέχουν πολλές διαφορετικές τεχνολογίες σε ένα φιαλίδιο. Ενώ το γεγονός αυτό επιτρέπει πράγματι στους χρήστες να εκλογικεύσουν τις κλινικές τους διαδικασίες, απαιτεί επίσης ιδιαίτερη προσοχή. Όπως κάθε υλικό υψηλής ανάπτυξης, τα συγκολλητικά γενικής χρήσης πρέπει να χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τα πρωτόκολλα που συνιστά ο κατασκευαστής. Γενικά, τα υλικά αναμένεται να λειτουργήσουν καλά μόνο σε απολύτως καθαρές επιφάνειες, ενώ η μόλυνση με αίμα και σάλιο είναι πιθανό να μειώσει σημαντικά την αντοχή του δεσμού. Ανάλογα με τον τύπο του συγκολλητικού γενικής χρήσης, η ενεργή εφαρμογή είναι εξίσου σημαντική, όπως και το σωστό στέγνωμα με αέρα και ο πολυμερισμός του συγκολλητικού στρώματος. Επιπλέον, πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα για τη χρήση του υλικού στην αρχική του κατάσταση, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να εφαρμόζεται απευθείας από το φιαλίδιο για να αποφεύγεται η πρόωρη εξάτμιση του διαλύτη ή οι χημικές αντιδράσεις. Όταν τηρούνται αυτοί οι κανόνες, τα συγκολλητικά γενικής χρήσης προσφέρουν πολλά οφέλη, από τον εξορθολογισμό των διαδικασιών έως την απλούστευση της διαχείρισης των παραγγελιών και την αύξηση της βιωσιμότητας, καθώς απαιτούνται λιγότερα φιαλίδια και είναι πιθανό να λήξουν πριν από τη χρήση.
Οδοντίατρος:
DR. JOSÉ IGNACIO ZORZIN
Ο Dr. José Ignacio Zorzin αποφοίτησε ως οδοντίατρος από το Πανεπιστήμιο Friedrich-Alexander του Erlangen-Nürnberg, Γερμανία, το 2009. Απέκτησε το διδακτορικό του (Dr. med. dent.) το 2011 και το 2019 το μεταδιδακτορικό (Habilitation) και venia legendi στη συντηρητική οδοντιατρική, την περιοδοντολογία και την παιδοδοντιατρική («Materials and Techniques in Modern Restorative Dentistry» [Υλικά και τεχνικές στη σύγχρονη επανορθωτική οδοντιατρική]). Ο Dr. Zorzin εργάζεται από το 2009 στην Οδοντιατρική Κλινική 1 για Χειρουργική Οδοντιατρική και Περιοδοντολογία του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου του Erlangen. Διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Friedrich-Alexander του Erlangen-Nürnberg στον τομέα της λειτουργικής οδοντιατρικής, όπου διευθύνει κλινικά και προκλινικά μαθήματα. Οι κύριοι τομείς της έρευνάς του είναι οι αυτοσυγκολλητικές σύνθετες ρητίνες, τα συγκολλητικά οδοντίνης, οι σύνθετες ρητίνες και τα κεραμικά, με δημοσιεύσεις σε διεθνή έγκριτα περιοδικά.
Παραπομπές
1. Van Meerbeek, B.; Yoshihara, K.; Van Landuyt, K.; Yoshida, Y.; Peumans, M. From Buonocore‘s Pioneering Acid-Etch Technique to Self-Adhering Restoratives. A Status Perspective of Rapidly Advancing Dental Adhesive Technology. J Adhes Dent 2020, 22, 7-34.
2. Kuno Y, Hosaka K, Nakajima M, Ikeda M, Klein Junior CA, Foxton RM, Tagami J. Incorporation of a hydrophilic amide monomer into a one-step self-etch adhesive to increase dentin bond strength: Effect of application time. Dent Mater J. 2019 Dec 1;38(6):892-899.
3. Nagura Y, Tsujimoto A, Fischer NG, Baruth AG, Barkmeier WW, Takamizawa T, Latta MA, Miyazaki M. Effect of Reduced Universal Adhesive Application Time on Enamel Bond Fatigue and Surface Morphology. Oper Dent. 2019 Jan/Feb;44(1):42-53.
4. Fehrenbach, J., C.P. Isolan, and E.A. Münchow, Is the presence of 10-MDP associated to higher bonding performance for self-etching adhesive systems? A meta-analysis of in vitro studies. Dental Materials, 2021. 37(10): 1463-1485.
5. Van Meerbeek, B., et al., State of the art of self-etch adhesives. Dental Materials, 2011. 27(1): 17-28.
6. Pashley, D.H., et al., State of the art etchand-rinse adhesives. Dent Mater, 2011. 27(1): 1-16.
7. Vermelho, P.M., et al., Adhesion of multimode adhesives to enamel and dentin after one year of water storage. Clinical Oral Investigations, 21(5): 1707-1715.