News Feature

Tandheelkundig zirkonium en waarom tandartsen betrokken moeten worden bij beslissingen over prothetische materialen

Het belang van hoogwaardige prothetische behandelingen

Een hoogwaardige behandeling is waarschijnlijk het belangrijkste element om patiënten tevreden te stellen. Tijdens elke behandeling wil de patiënt zich goed verzorgd weten door een ervaren professional; tegelijkertijd dienen behandeltijden en het aantal afspraken te worden beperkt tot het noodzakelijke minimum. In de context van prothetische behandelingen betekent dit dat een restauratie meteen perfect dient te passen en door de tijd heen stabiel moet blijven, zodat reparaties en extra afspraken niet nodig zijn.

Echter, hoe zorg je keer op keer voor perfect passende, hoogwaardige restauraties? Mogelijke oorzaken voor problemen rondom de kwaliteit van indirecte restauraties zijn o.a. geregeld voorkomende fouten in de tandartspraktijk of het tandtechnisch laboratorium, communicatiestoornissen en - vaak over het hoofd gezien - het gebruik van inferieur tandheelkundig zirkonium.

Zirkoniumrestauraties - de moderne en esthetische tandheelkundige oplossing

Meer dan twintig jaar geleden kwam zirkonium op de tandheelkundige markt als vervanger van het metaal dat werd gebruikt voor de vervaardiging van kronen en bruggen. Beide materialen - zirkonium en metaal - werden meestal gecombineerd met een laag porselein, de zogenaamde PFM-restauraties(porcelain-fused-to-metal) of PFZ-restauraties (porcelain-fused-to-zirconia). In de jaren daarna concentreerden verschillende toonaangevende fabrikanten van tandheelkundig zirkonium (bijvoorbeeld Kuraray Noritake Dental Inc.) zich op de verbetering van materialen. Dankzij deze verbeteringen werd het originele wit-opake framemateriaal geleidelijk veranderd in een keramisch materiaal met een natuurgetrouwe uitstraling en voortreffelijke mechanische eigenschappen. De nieuwste varianten van zirkonium, die verkrijgbaar zijn in verschillende niveaus van translucentie en sterkte, worden wereldwijd door veel tandheelkundige professionals beschouwd als de optimale behandelingsoptie voor een breed scala van patiënten en indicaties. Eén reden is dat er slechts een kleine laag porselein nodig is, of zelfs géén. Een andere reden is dat deze - bij een lage minimale wanddikte - conserverende tandpreparaties mogelijk maken bij een gunstige functionele duurzaamheid, althans bij gebruik van een hoogwaardig materiaal.

Kwaliteitsverschillen bij tandheelkundig zirkonium

Er kunnen verschillen zijn in de productkwaliteit van zirkonium vanwege meerdere factoren, bijvoorbeeld de zuiverheid van de grondstoffen (niet alleen zirkonium, maar ook aluminiumoxide en yttria evenals kleuradditieven etc.), de precieze chemische samenstelling, korrelgrootte en partikelverdeling. Elke stap van het productieproces van de blanks - van de poedersamenstelling tot het persen van de blanks en het voorsinteren - is van invloed op de uiteindelijke kwaliteit, dus ook op de mechanische en esthetische eigenschappen van het zirkonium.

Vaak voorkomende problemen vanwege inferieur zirkonium

Als er iets niet klopt aan de optische eigenschappen van een restauratie - translucentie, de algehele kleur van de overgang van de ene laag naar de andere bij blanks met een meerlaagse kleurstructuur - wordt het probleem duidelijk na de definitieve sinterprocedure in het lab. Er is wellicht een aanpassing nodig en uiteindelijk komt de tekortkoming misschien aan het licht tijdens het passen, wat de tevredenheid van de patiënt vrijwel zeker negatief zal beïnvloeden. Datzelfde geldt voor gevallen met een verkeerde passing, bijvoorbeeld als gevolg van onvoldoende homogeniteit van de materiaalstructuur. Nóg erger is een gebrek aan biocompatibiliteit, oppervlaktekwaliteit, randstabiliteit, buigsterkte of breukweerstand. Dergelijke problemen kunnen alleen worden onderkend met heel dure testapparatuur, die meestal niet beschikbaar is in tandtechnische laboratoria. Dit betekent dat dergelijke tekortkomingen doorgaans niet worden opgemerkt, totdat zich een concreet klinisch probleem aandient, bijvoorbeeld terugtrekkend tandvlees, verhoogde plaqe-accumulatie, versnelde slijtage of vroegtijdig falen, dat pijn en ongemak kan veroorzaken.

Overzicht van mogelijke problemen en klinische gevolgen voor patiënten

Mogelijk probleem met inferieur zirkonium	Mogelijk probleem met inferieur zirkonium
Beperkte biocompatibiliteit	Terugtrekkend tandvlees/ontsteking
Onvoldoende homogeniteit in de materiaalstructuur	Verkeerde passing van de restauratie Oppervlaktescheurtjes Esthetische problemen (translucentie, kleur) > reparaties
Inferieure oppervlaktekwaliteit; poreus oppervlak	Verhoogde plaque-accumulatie > paradontale problemen, cariës
Inferieure oppervlaktekwaliteit; ruwere oppervlaktetextuur	Lastiger gladmaken en polijsten > hoge slijtage van de antagonist
Lage randstabiliteit	Marginale scheurtjes en fracturen > vroegtijdige reparatie of vervanging
Lage buigsterkte	Verminderde levensduur > vroegtijdige vervanging
Beperkte breukweerstand	Fracturen/beperkte levensduur > vroegtijdige vervanging

Certificering en standaardisatie van tandheelkundig zirkonium

Om die reden hebben specialisten een ISO-norm (ISO 6872:2015) ontwikkeld, waarin de in-vitrotests staan die elke fabrikant van zirkonium dat wordt gebruikt in Europa of de VS, moet doorlopen voor de FDA-goedkeuring en CE-markering. Deze tests worden gebruikt om de buigsterkte en breukweerstand te meten; de twee producteigenschappen die waarschijnlijk het meest bepalend zijn voor het gedrag op lange termijn van restauraties die van dit materiaal zijn gemaakt. Deze tests zijn verplicht voor elk materiaal dat wordt gebruikt in Europa of de VS.

Hoe u kunt voorkomen dat tandheelkundige zirkoniumrestauraties van lage kwaliteit in de mond van uw patiënten worden geplaatst

Derhalve is iedereen die dit gecertificeerde tandheelkundig zirkonium gebruikt, in principe ingedekt en kunnen materiaalgerelateerde risico's worden geminimaliseerd. De toenemende populariteit van tandheelkundig zirkonium heeft echter de aandacht getrokken van bedrijven die graag een graantje meepikken zonder de inspanningen te plegen die nodig zijn om een hoge productkwaliteit te waarborgen en te worden gecertificeerd. Niet gecertificeerde producten zonder CE-markering hebben één ding gemeen; ze vormen absoluut een risico voor uw praktijk en patiënten.

Hoe kunt u de productkwaliteit van zirkonium dus binnen úw praktijk waarborgen? Het goede nieuws is dat er enkele eenvoudige regels bestaan. Als u die volgt, voorkomt u dat u restauraties van imitatie- of inferieur tandheelkundig zirkonium in de mond van een patiënt plaatst.

Voorkom dat u restauraties van inferieur tandheelkundig zirkonium in de mond van uw patiënten plaatst.

Drie gouden regels om uw patiënten te voorzien van hoogwaardige zirkoniumrestauraties:

Bestel alleen restauraties die in eigen land zijn vervaardigd, of in een gebied met dezelfde normen als die van u; zo mogen restauraties die bijvoorbeeld in tandtechnische laboratoria in China zijn gemaakt, voldoen aan lagere normen (dus zonder CE-markering) en deze voldoen wellicht niet aan uw verwachtingen.
Praat met uw (eigen) labpartner over de bron van het gebruikte zirkonium en overtuig u ervan dat er zirkonium wordt betrokken bij toonaangevende fabrikanten (bijvoorbeeld Kuraray Noritake Dental Inc.) via erkende distributeurs of vertrouwde verkopers.
Vermijd deals die te mooi zijn om waar te zijn; lage prijzen kunnen verleidelijk zijn, maar de uiteindelijke kosten van een behandeling kunnen in geval van complicaties zelfs hoger uitvallen dan normaal.

Effect op lange termijn voor patiënten bij gebruik van gecertificeerde zirkoniumrestauraties

Door te waarborgen dat het in uw praktijk geplaatste zirkonium voldoet aan de hoogst mogelijke kwaliteitsnormen, levert u een belangrijke bijdrage aan patiënttevredenheid op lange termijn. De kosten van hoogwaardige zirkoniumrestauraties zijn in eerste instantie wellicht wat hoger dan die van werk van een mindere kwaliteit. De totale investering kan echter lager uitvallen als de restauraties langer meegaan en reparaties overbodig zijn. Uw tevreden patiënten zijn dan meer betrokken en loyaal, en schikken zich gemakkelijker naar hygiëneregels; dat heeft een positief effect op uw reputatie en patiëntenbasis.

Onderzoek de opties voor zirkonium en kies producten van gecertificeerde fabrikanten

Als u nog een stap verder wilt gaan, kunt u zelfs gecertificeerde zirkoniumvarianten van meerdere fabrikanten met elkaar vergelijken en de verschillen vaststellen. Zo is Kuraray Noritake Dental Inc. een van de weinige fabrikanten van tandheelkundig zirkonium die het volledige productieproces - inclusief de aanmaak van grondstoffen - in eigen huis uitvoert. Op deze manier heeft het bedrijf elke stap van de procedure in eigen hand en is een uitstekende productkwaliteit gegarandeerd, welke materiaalvariant er ook wordt gekozen. Met de uitgebreide portfolio - KATANA™ Zirconia UTML (Ultra-Translucent Multi-Layered), KATANA™ Zirconia STML (Superior Translucent Multi-Layered) en het hoogtranslucente meerlaagse HTML PLUS en YML (met extra sterkte en verloop van translucentie) - kan worden ingespeeld op vrijwel alle indicaties.