Artykuł lek. dent. Michał Jaczewski

Materiały kompozytowe to doskonałe rozwiązanie w stomatologii zachowawczej. Umożliwiają minimalnie inwazyjne opracowanie ubytku, precyzyjne modelowanie, a w razie potrzeby można je modyfikować i naprawiać. Aby jednak w pełni wykorzystać te zalety, kluczowe jest uzyskanie mocnego i trwałego połączenia. Adhezja musi być zapewniona zarówno pomiędzy szkliwem i zębiną a materiałem kompozytowym, jak i pomiędzy istniejącym a nowo aplikowanym kompozytem.

Uniwersalny system wiążący

W celu uproszczenia procedur klinicznych, w swojej praktyce stosuję system wiążący ósmej generacji – CLEARFIL™ Universal Bond Quick (Kuraray Noritake Dental Inc.). Dzięki technologii Rapid Bond, aplikacja jest szybka i prosta - bez wcierania i czekania. Jednocześnie, dzięki zawartości oryginalnego monomeru 10-MDP, ten system wiążący zapewnia mocne wiązanie z różnymi powierzchniami, w tym ze szkliwem, zębiną i kompozytami.

Skład chemiczny i wszechstronność CLEARFIL™ Universal Bond Quick sprawiają, że ten system wiążący jest moim pierwszym wyborem w wielu wskazaniach klinicznych, zwłaszcza przy naprawach minimalnie inwazyjnych. Doskonale łączy się z tkankami naturalnymi, jak i starym kompozytem (Ryc. 1), zazwyczaj nie ma konieczności całkowitego usuwania istniejącej odbudowy wymagającej naprawy lub modyfikacji. Opracowanie może być ograniczone wyłącznie do części kompozytowej, co pozwala na maksymalną oszczęśdność naturalnych tkanek.

Ryc. 1: CLEARFIL™ Universal Bond Quick tworzy mocne połączenie z zębiną, szkliwem oraz starym kompozytem.

Przypadek kliniczny:

W zależności od stanu istniejącej powierzchni uzupełnienia, protokół naprawy może być nieco inny. Podstawowe kroki są następujące:

PROTOKÓŁ 1: WARSTWA INHIBICJI TLENOWEJ NA POWIERZCHNI KOMPOZYTU

- Nie ma konieczności opracowywania powierzchni wypełnienia; w przypadku zanieczyszczenia krwią lub śliną wystarczy przepłukać wodą, osuszyć powietrzem i opcjonalnie nałożyć dodatkową warstwę systemu wiążącego.

- Można natychmiast nałożyć nową warstwę kompozytu.

PROTOKÓŁ 2: WARSTWA INHIBICJI TLENOWEJ USUNIĘTA Z POWIERZCHNI KOMPOZYTU

- Rozpocząć od przygotowania powierzchni kompozytu poprzez zukośnienie granicy jego przejścia.

- Wypiaskować jego powierzchnię przy użyciu piaskarki abrazyjnej (ścierniwo: tlenek glinu, wielkość cząstek: 27 mikrometrów lub μm).

- Świeżą powierzchnię kompozytu należy oczyścić za pomocą KATANA™ Cleaner (Kuraray Noritake Dental Inc.) lub wytrawić kwasem ortofosforowym.

- Gdy kompozyt jest starszy niż dwa tygodnie, jego powierzchnię należy wytrawić kwasem ortofosforowym.

- Nanieść uniwersalny system wiążący (zawierający silan, który pozwoli na chemiczne wiązanie z kompozytem).

- Nanieść nową warstwę kompozytu.

ZALECENIA KLINICZNE

1. PREPARACJA W OBRĘBIE KOMPOZYTU

W przypadku konieczności wymiany istniejącej odbudowy kompozytowej – na przykład ze względu na przebarwienia lub chęć zmiany koloru – możliwe jest usunięcie jedynie części kompozytu, pozostawiając resztę materiału w celu ochrony zdrowych tkanek zęba. Precyzyjną kontrolę nad ilością usuwanego i pozostawianego materiału umożliwia światło UV, dzięki któremu kompozyt staje się doskonale widoczny (Ryc. 2). Umożliwia to wyjątkowo oszczędne opracowanie wypełnienia (Ryc. 3).

Ryc. 2: Opracowywanie wypełnienia w świetle UV, dzięki któremu doskonale widać stary kompozyt.

Ryc. 3: Preparacja powierzchni wypełnienia za pomocą wierteł (wierteł diamentowych lub frezów).

2. ZWIĘKSZENIE ADHEZJI POPRZEZ PIASKOWANIE

Celem piaskowania naruszonego kompozytu (Ryc. 4) jest uzyskanie czystej mikroretencyjnej powierzchni sprzyjającej adhezji. Preferowany rozmiar cząstek tlenku glinu to 27 μm. Pozostałości po piaskowaniu można usunąć za pomocą kwasu ortofosforowego o stężeniu 37%, który po aplikacji należy dokładnie spłukać, a opracowywaną powierzchnię osuszyć (Ryc. 5a i 5b).

Ryc. 4. Abrazja powietrzna z cząstkami tlenku glinu (27 μm).

Ryc. 5a: Wytrawianie kwasem ortofosforowym. Zęby sąsiadujące zabezpieczone są taśmą teflonową.

Ryc. 5b: Dokładne płukanie w celu usunięcia kwasu ortofosforowego.

3. ZASTOSOWANIE SYSTEMU WIĄŻĄCEGO ZAWIERAJĄCEGO SILAN

W celu zwiększenia siły adhezji do starego kompozytu, zalecana jest aplikacja silanu na całą jego powierzchnię. Aplikacja silanu na zębinę nie jest wskazana, dlatego silan należy aplikować wyłącznie na powierzchnię kompozytu. Niestety może to być trudne lub niemożliwe w przypadku odsłoniętej zębiny. CLEARFIL™ Universal Bond Quick zawiera silan, więc ten dodatkowy krok można pominąć, co znacząco upraszcza procedurę (Ryc. 6a i 6b).
 

Ryc. 6a: Aplikacja CLEARFIL™ Universal Bond Quick na przygotowaną powierzchnię.

Ryc. 6b: Osuszenie delikatnym strumieniem powietrza.

4. W PRZYPADKU WĄTPLIWOŚCI OCZYŚĆ POWIERZCHNIĘ I ZASTOSUJ UNIWERSALNY SYSTEM WIĄŻĄCY.

Jeśli jeszcze na etapie odbudowy zauważymy defekty lub pęcherzyki powietrza w warstwie kompozytu, można je naprawić natychmiast. Obecność warstwy inhibicji tlenowej umożliwia nałożenie nowej warstwy kompozytu bez dodatkowych przygotowań. W przypadku zanieczyszczenia powierzchni śliną lub krwią (Ryc. 7a i 7b) lub niepewności co do rodzaju odsłoniętego podłoża (zębina, szkliwo czy kompozyt), należy odpowiednio oczyścić powierzchnię (np. KATANA™ Cleaner), następnie nanieść CLEARFIL™ Universal Bond Quick (Ryc. 8), po czym uzupełnić defekt nową warstwą kompozytu (Ryc. 9).

Ryc. 7a: Defekt powierzchni kompozytu znajdującego się blisko brzegu dziąsłowego, zanieczyszczonego krwią.

Ryc. 7b: Powierzchnia kompozytu po dokładnym wypłukaniu i wysuszeniu.

Ryc. 8: Aplikacja uniwersalnego systemu wiążącego.

Ryc. 9: Aplikacja materiału kompozytowego w celu uzupełnienia defektu.

5. POWTÓRNE WYKORZYSTANIE INDEKSU SILIKONOWEGO

Przy niewielkich naprawach można punktowo zastosować płynny kompozyt (Ryc. 10). Jeśli defekt powstał w obszarze zęba, który wcześniej odbudowaliśmy techniką Flow Injection, wystarczy wykorzystać przygotowany wcześniej indeks silikonowy, uzupełniając go płynnym kompozytem (Ryc. 11). Przykładowy efekt takiej naprawy przedstawiono na Ryc. 12 – zdjęcia wykonano przed ostatecznym wykończeniem i polerowaniem.

Ryc. 10: Rozprowadzanie płynnego kompozytu i usuwanie nadmiarów.

Ryc. 11: Wykorzystanie indeksu silikonowego w celu naprawy defektu wypełnienia.

Ryc. 12: Rezultat po iniekcji i polimeryzacji płynnego kompozytu.

Podsumowanie

Naprawa defektów w świeżo wykonanym wypełnieniu, zmiana koloru istniejącej odbudowy czy korekta kształtu może być prosta, pod warunkiem zastosowania odpowiednich materiałów i technik. Kluczowym elementem sukcesu z mojej perspektywy jest wybór właściwego systemu adhezyjnego, który upraszcza procedury i pozwala sprawnie je wykonać. Dodatkowo stosując się do przedstawionych wskazówek, pracujemy w sposób minimalnie inwazyjny i przewidywalny, tworząc solidne podstawy dla trwałej estetyki i funkcji.

Lek. dent. Michał Jaczewski

Michał Jaczewski ukończył Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu w 2006 roku i obecnie prowadzi prywatną praktykę w Legnicy. Specjalizuje się w stomatologii minimalnie inwazyjnej i cyfrowej. Jest założycielem Biofunkcjonalnej Szkoły Okluzji, prowadzi liczne wykłady i warsztaty, w których stawia na kompleksowe leczenie pacjentów.

Dinesh Sinha, BDS, PHD, Senior Technical and Marketing Manager Dental Division, Kuraray
America, Inc.

Od początku XXI wieku globalny rynek uzupełnień pełnoceramicznych, w tym rynek tlenku cyrkonu, rozwija się w zawrotnym tempie. Rosnące zapotrzebowanie spowodowało, że wielu producentów materiałów stomatologicznych wprowadziło na rynek rozmaite rodzaje tlenku cyrkonu, które mogą być wykorzystywane w szerokim zakresie zastosowań protetycznych. 
Obecnie to technicy ceramiści odgrywają kluczową rolę we wdrażaniu najnowszych technologii CAD/CAM umożliwiających tworzenie nowoczesnych, dokładnych i wysokoestetycznych uzupełnień z tlenku cyrkonu.

Cyrkon jest ceramiką polikrystaliczną. Oznacza to, że w całości składa się z kryształów, bez obecności fazy szklistej. Obecność całkowicie krystalicznej mikrostruktury zapewniła tlenkowi cyrkonu wytrzymałość i sprawiła, że pierwsze uzupełnienia z cyrkonu charakteryzowała niska przezierność i duża opakerowość. Przezierność tlenku cyrkonu poprawia się za sprawą zmiany układu atomów w kryształach tlenku cyrkonu (ten rodzaj cyrkonu najczęściej spotkamy pod nazwą cyrkon wysokoestetyczny lub wysokoprzezierny). Istnieje kilka kluczowych czynników, o których lekarze dentyści powinni wiedzieć podczas wyboru tlenku cyrkonu:

1. Typ/marka cyrkonu

Podczas przemysłowego procesu wytwarzania cyrkonu dentystycznego (dwutlenku cyrkonu), dodawany jest tlenek itru (Y2O3), który zapewnia oczyszczonemu tlenkowi cyrkonu stabilność w temperaturze pokojowej. Tlenek itru przyczynia się również do zwiększenia przezierności tlenku cyrkonu, ale także zmniejsza jego wytrzymałość. Najpopularniejszą metodą klasyfikacji tlenku cyrkonu jest podział ze względu na stężenie tlenku itru (tj. 3Y, 4Y i 5Y). Wielu producentów materiałów stomatologicznych wykorzystuje/kupuje tlenek cyrkonu od jednego dużego producenta ceramiki przemysłowej. Klasyfikacja ta pomaga zrozumieć i opisać właściwości tlenku cyrkonu, w którym pierwotny surowiec jest taki sam. 3Y jest najmocniejszy i najmniej przezierny, podczas gdy 5Y ma najwyższą przezierność i najniższą wytrzymałość.

Rys. 1. Oryginalny proszek tlenku cyrkonu KATANA™ firmy Kuraray Noritake Dental Inc.

Większość producentów cyrkonu dentystycznego kupuje surowy tlenek cyrkonu w formie proszku od zewnętrznych dostawców. Tylko nieliczni producenci, tacy jak Kuraray Noritake Dental Inc., stosują własne, oryginalne formuły proszku cyrkonowego (rysunek 1).
Dzięki temu firma może dokładniej kontrolować skład chemiczny i fizyczny, a nie tylko stężenie tlenku itru, ale również parametry takie jak wielkość ziarna lub cząsteczek, a także temperaturę synteryzacji. KATANA™ jest marką parasolową Kuraray Noritake z trzema różnymi opcjami wytrzymałości i przezierności dostępnych w wielowarstwowych dyskach: KATANA™HTML PLUS, STML i UTML.

2. Wytrzymałość tlenku cyrkonu

Najpopularniejszą metodą pomiaru wytrzymałości ceramiki jest ocena jej wytrzymałości na zginanie. Test wytrzymałości na zginanie polega na przyłożeniu siły do górnej części próbki ceramicznej, co powoduje jej zginanie i pękanie. Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna (ISO) i AmericanDental Association opracowały standard pomiaru wytrzymałości na zginanie dla materiałów ceramicznych. Obecnie powszechnie stosowane są dwie metodologie. W metodzie 3-punktowego zginania (rysunek 2) stosowana jest próbka o kształcie prostopadłościanu, podczas gdy w metodzie zginania dwukierunkowego (rysunek 3) stosowana jest próbka o kształcie okrągłego dysku. Oba rodzaje testów są akceptowalne, jednak ceramika ma tendencję do uzyskiwania wyższych wartości podczas testowania metodą zginania dwuosiowego w porównaniu z metodą zginania 3-punktowego.

Co więcej, nawet w teście zginania 3-punktowego, jeśli długość przęsła (patrz rysunek 2) próbki zostanie zmniejszona, może to spowodować uzyskanie wyższych wyników wytrzymałości na zginanie tej samej ceramiki. Zrozumienie parametrów testowych przy wyborze lub porównaniu różnych marek ceramiki ma kluczowe znaczenie. Wszystkie materiały powinny być testowane w tych samych warunkach i przy użyciu tej samej metodologii.

3. Gradacja koloru vs gradacja przezierności

Kuraray Noritake był pierwszym producentem materiałów stomatologicznych, który wprowadził na rynek wielowarstwowy tlenek cyrkonu w 2013 roku. Do wytwarzania wielowarstwowych dysków i bloczków z tlenku cyrkonu stosuje się proszek o różnych stężeniach barwnikó w poszczególnych warstwach.

Multi-chromatyczne dyski: KATANA™ Zirconia HTML PLUS/STML/UTML (rysunek 4) zostały opracowane w oparciu o ideę „realistycznego wyglądu”, w sposób dokładny i naturalny naśladują kolor i przezierność naturalnych zębów. Składają się zaczynając od góry z warstwy szkliwnej, dwóch warstw przejściowych i podstawowej warstwy dentynowej. Unikalna technologia produkcji Kuraray Noritake pozwala każdej warstwie proszku płynnie łączyć się w strukturze gradientowej, która eliminuje wszelkie linie demarkacyjne między poszczególnymi warstwami. Stężenie itru pozostaje podobne we wszystkich warstwach; dlatego wytrzymałość cyrkonu jest taka sama w każdej części dysku. Pigmenty odpowiedzialne za kolor („chroma”) są dostosowywane w taki sposób, aby uzyskać różną intensywność koloru pomiędzy warstwami, przy czym przezierność pozostaje taka sama.

Gradacja przezierności: KATANA™ Zirconia YML (ilustracja 5) to najnowszy wielowarstwowy dysk KATANA™ o doskonale zbalansowanym połączeniu przezierności, koloru i gradacji wytrzymałości na zginanie. Dysk ten jest również produkowany przy użyciu technologii wielowarstwowej, jednak z zastosowaniem różnej zawartości tlenku itru w każdej warstwie.

Warstwy charakteryzują się różną wytrzymałością, w przypadku szkliwa jest to 750 MPa, warstwy przejściowej - 1000 MPa, a w przypadku warstwy dentynowej - 1100 MPa wytrzymałości na zginanie. Warstwy te są ze sobą doskonale zharmonizowane, ponieważ wszystkie podstawowe etapy produkcji, w tym oczyszczanie, rafinacja surowca cyrkonowego i wzbogacanie o niezbędne pierwiastki, takie jak tlenek itru, są realizowane we własnym zakresie przez Kuraray Noritake.

4. Oczyszczanie tlenku cyrkonu

Podczas przymiarki uzupełnienia z tlenku cyrkonu może dojść do zanieczyszczenia białkami śliny pacjenta, co wpływa negatywnie na siłę wiązania. Do usunięcia zanieczyszczeń można użyć KATANA™ Cleaner (Ryc. 6). W tym celu należy wcierać KATANA™ Cleaner w wewnętrzną powierzchnię uzupełnienia, a następnie spłukać ją wodą. KATANA™ Cleaner ma wysoką skuteczność czyszczenia dzięki obecności powierzchniowo czynnych soli MDP.

5. Cementowanie tlenku cyrkonu

Istnieje kilka sytuacji klinicznych, w których cementowanie przy użyciu żywicy jest korzystne dla uzupełnień z tlenku cyrkonu: w przypadku uzupełnień, które mają niską wytrzymałość lub cienkie cienkie ściany, ich retencja jest niewystarczająca lub wymagają cementowania przy użyciu żywicy (np. mosty AET, nakłady lub licówki addytywne). Prof. Markus Blatz, DMD, PhD, z Uniwersytetu Pennsylvania School of Dental Medicine i jego zespół opracowali trzyetapową metodę, znaną jako „APC Zirconia Bonding Technique”.

APC Krok A: obróbka strumieniowo ścierna, następnie aplikacja P: Primer i na koniec Krok C: Materiał na bazie żywicy kompozytowej. Uzupełnienia cementowane za pomocą żywicy na bazie MDP wykazują lepszą szczelość brzeżną. MDP wykazuje bardzo stabilne wiązanie chemiczne z tlenkiem cyrkonu. Firma Kuraray wynalazła i wprowadziła na rynek monomer OriginalMDP już w 1981 roku. Wszystkie marki cementów Kuraray Noritake PANAVIA™ (rysunek 7) mają w swoim składzie ten oryginalny monomer MDP.

Kuraray Noritake jest znana ze swojego dziedzictwa w zakresie opracowywania przełomowych technologii zarówno w zakresie technologii kompozytowych, jak i technologii ceramicznych. Firma z zaangażowaniem opracowuje najwyższej jakości materiały, z których mogą z ufnością korzystać dentyści i technicy ceramiści, w celu zapewnienia skutecznego leczenia swoim pacjentom.

Lekarz stomatolog:

DINESH SINHA, BDS, PHD

Dzięki nowoczesnym materiałom ceramicznym, tworzenie estetycznych uzupełnień pośrednich stało się prostsze. Nie trzeba już tworzyć podbudów z wieloma warstwami porcelany. Dzięki rozwojowi technologii cyrkonu i dwukrzemianu litu (LiDiSi) możliwe jest wykonywanie rekonstrukcji monolitycznych lub z minimalnym cut-back’iem. Uproszczona technika mikrowarstwowania pozwala osiągnąć świetne rezultaty, nawet przy wysokich oczekiwaniach estetycznych.

CERABIEN™ MiLai od Kuraray Noritake Dental Inc. to system stworzony z myślą o takich uzupełnieniach. Kompaktowa linia niskotopliwych porcelan i dobarwiaczy wewnętrznych pozwala na szybkie i ekonomiczne wykończenie prac protetycznych, zapewniając doskonały efekt już za pierwszym razem.

System CERABIEN™ MiLai zawiera 16 odcieni podstawowych i 15 dobarwiaczy wewnętrznych. Kolory są łatwe w wyborze i można je ze sobą mieszać, aby uzyskać dodatkowe efekty kolorystyczne. Niska temperatura wypalania (740°C / 1364°F) sprawia, że porcelana jest kompatybilna nie tylko z tlenkiem cyrkonu, ale także z ceramiką krzemianową, taką jak IPS e.max.

Dzięki temu można ograniczyć liczbę warstw porcelany, zapasy materiałów w laboratorium, a proces podejmowania decyzji staje się łatwiejszy.

CERABIEN™ MiLai, podobnie jak inne porcelany Kuraray Noritake Dental Inc., bazuje na syntetycznej porcelanie skaleniowej. Struktura i rozmieszczenie cząsteczek odwzorowują te w naturalnych zębach, a właściwości materiału pozostają stabilne nawet po wielokrotnym wypalaniu, spełniając oczekiwania techników dentystycznych.

Porcelany CERABIEN™ MiLai (odcienie szkliwne i zębinowe) są fluoryzujące, co dodaje uzupełnieniom naturalnej głębi i witalności. Dzięki tym właściwościom system CERABIEN™ MiLai to idealne rozwiązanie dla techników dentystycznych, którzy chcą uprościć proces wykończenia uzupełnień z tlenku cyrkonu i dwukrzemianu litu, uzyskując przewidywalnie piękne rezultaty przy każdej pracy.

Magazyn BOND, Twój niezbędny przewodnik po najnowszych osiągnięciach i technikach w świecie stomatologii. W 11 numerze znajdziesz wnikliwe artykuły, wywiad z ekspertami oraz praktyczne porady, które mają na celu wzbogacenie Twojej praktyki stomatologicznej lub protetycznej.

W tym numerze zagłębiamy prostotę i przewidywalność techniki iniekcji płynnego materiału z lek. Michałem Jaczewskim. Dowiedz się, jak ta minimalnie inwazyjna metoda może zrewolucjonizować wyniki leczenia pacjentów przy minimalnym przygotowaniu, co sprawia, że jest dostępna zarówno dla początkujących, jak i doświadczonych praktyków.

Zwracamy również uwagę na potencjał rewolucyjny uniwersalnego cementu w artykule prof. Lorenzo Breschiego, który wprowadza nową metodę cementowania, w przypadku trudnych odbudów.

Tymczasem dr Michael Brain dzieli się szczegółowym przewodnikiem po rehabilitacji stomatologicznej przy użyciu cyfrowych procesów roboczych, zapewniając, że możesz wykorzystać najnowsze technologie dla lepszej opieki nad pacjentem.

W tym numerze znajduje się również raporty dr Jose Ignacia Zorzina - omówienie racjonalizacji procedur klinicznych z wykorzystaniem uniwersalnych adhezyjnych materiałów. Te spostrzeżenia pomogą zoptymalizować Twoje procesy robocze, skrócić czas pracy przy fotelu i poprawić satysfakcję pacjentów.

Od szczegółowych analiz materiałów o wysokiej wydajnośc po wywiady z wiodącymi specjalistami w laboratoriach stomatologicznych, takimi jak Alexander Aronin i Andreas Chatzimpatzakis, magazyn BOND oferuje ogromną wiedzę dla wszystkich profesjonalistów stomatologicznych.

Kliknij tutaj aby przeczytać. 

Miłej lektury, niech inspiruje Cię to w dążeniu do doskonałości w stomatologii.

Rozpocznij czytanie: BOND volume 11 07/2024

Poprzednie wersje:

BOND | VOLUME 10 | 10/2023

BOND | VOLUME 9 | 08/2022

BOND | VOLUME 8 | 12/2021

BOND | VOLUME 7 | 10/2020

Czy kiedykolwiek stworzyłeś odbudowę z cyrkonu, która nie przyniosła oczekiwanego rezultatu? Większość techników dentystycznych prawdopodobnie tak. Złą wiadomością jest to, że mogą wystąpić wady estetyczne, takie jak odchylenia kolorystyczne lub białe plamki, oraz problemy techniczne, takie jak pęknięcia, które wymagają wykonania na nowo. Dobrą wiadomością jest to, że te problemy są zazwyczaj do uniknięcia. Czy wiesz jak?

Chcielibyśmy Ci to pokazać – w nowym podręczniku rozwiązywania problemów z cyrkonem KATANA™, który właśnie ukończyliśmy. W 30 stronach ten podręcznik podsumowuje najważniejsze informacje na temat nowoczesnych materiałów odbudowy cyrkonowej, ich wyboru, asortymentu KATANA™ Zirconia oraz możliwych problemów estetycznych i technicznych, ich przyczyn oraz sposobów ich rozwiązania.

Załóżmy, że piękno Twoich odbudów jest ograniczone z powodu braku przezroczystości. Szukając problemu „brak przezroczystości”, znajdziesz zwięzły, dobrze zorganizowany przegląd możliwych przyczyn i odpowiednich rozwiązań. Rekomendacje obejmują wybór obróbki na sucho zamiast na mokro, powstrzymanie się od piaskowania powierzchni odbudowy oraz sprawdzenie parametrów spiekania, jakości kulek spiekających i pozycji odbudowy w piecu. Aby uzyskać więcej szczegółów, problemów i rozwiązań, pobierz podręcznik!

ZaKOHAI się w adhezji - EduCamp Kuraray Noritake 2025/26 

Po udanym debiucie programu za chwilę wracamy z drugą edycją EduCamp Kuraray Noritake!
Sezon 2025/26 to kolejna szansa dla ambitnych studentek/studentów i abslowente/absolwentów stomatologii, którzy chcą rozwijać swoje umiejętności, inspirować się i odkrywać nowe możliwości w świecie adhezji i kompozytów.

• dostęp do profesjonalnych materiałów szkoleniowych,
• intensywne warsztaty prowadzone przez ekspertów,
• możliwość zaprezentowania się w branży i budowania kontaktów,
• nagrody dla najlepszych KOHAI – granty i zestawy materiałów Kuraray Noritake.

Welcome to the latest edition of BOND Magazine, your essential guide to cutting-edge advancements and techniques in the world of dentistry. Volume 11 is packed with insightful articles, expert interviews, and practical advice designed to enhance your dental practice or laboratory and keep you at the forefront of the profession.

In this issue, we dive into the simplicity and predictability of the flowable injection technique with Michał Jaczewski. Learn how this minimally invasive method can transform patient outcomes with minimal preparation, making it accessible for both beginners and experienced practitioners alike.

We also explore the transformative potential of universal resin cement in Prof. Lorenzo Breschi's article, which introduces a third application mode that could revolutionize how you approach luting for challenging restorations.

Meanwhile, Dr. Michael Braian shares his comprehensive guide to dental rehabilitation using digital workflows, ensuring you can leverage the latest technology for superior patient care.

This volume also includes a case reports by Dr. Jose Ignacio Zorzin - discussion on rationalizing clinical procedures with universal adhesives. These insights will help streamline your workflows, reduce chair time, and enhance patient satisfaction.

From detailed explorations of high-performance materials to interviews with leading dental laboratory professionals like Alexander Aronin and Andreas Chatzimpatzakis, BOND Magazine offers a wealth of knowledge for all dental professionals.

Click here to read. Enjoy reading, and let us inspire your journey towards excellence in dentistry.

Start Reading: BOND | VOLUME 11 | 07/2024

Previous versions:

BOND | VOLUME 10 | 10/2023

BOND | VOLUME 9 | 08/2022

BOND | VOLUME 8 | 12/2021

BOND | VOLUME 7 | 10/2020

WIELOKROTNIE NAGRADZANY.

CLEARFIL™ Universal Bond Quick został ponownie uznany za Preferowany Produkt 2024 w kategorii systemów wiążących przez DENTAL ADVISOR, który który dodatkowo docenił jego uniwersalność w kategorii Editor's Choice. Lista materiałów i urządzeń nagradzanych przez DENTAL ADVISOR i uznanych przez oceniających za najlepsze w praktyce, została opublikowana w numerze styczeń/luty 2024.

O PRODUKCIE.

CLEARFIL™ Universal Bond Quick to uniwersalny bond jednobuteleczkowy uwalniający fluor, odpowiedni do wszystkich bezpośrednich i pośrednich uzupełnień protetycznych i gwarantujący szybką i prostą technikę aplikacji. Wykorzystano w nim technologię Rapid Bond, czyli połączenie monomeru MDP z nowymi hydrofilowymi monomerami amidowymi, które tworzą silne wiązanie chemiczne z hydroksyapatytem. Dzięki monomerowi amidowemu, który jest wysoce hydrofilny, bond szybko penetruje tkankę zęba, tworząc mocne wiązanie chemiczne z zębiną i szkliwem oraz eliminuje potrzebę długotrwałego wcierania bondu w zębinę i długiego czasu oczekiwania. Po utwardzeniu innowacyjny monomer amidowy tworzy odporną na wilgoć sieć polimerową.

ZASTOSUJ I PROCEDUJ.

Pomimo łatwości użycia i skróconego czasu aplikacji, nie idziemy na kompromis z siłą wiązania: CLEARFIL™ Universal Bond Quick zapewnia wiązanie, które jest odporne na wilgoć, stabilne i trwałe.

WSZECHSTRONNOŚĆ ZASTOSOWANIA.

Ten szybki i wszechstronny bond wiąże bezpośrednio z zębiną, szkliwem, metalami, tlenkiem cyrkonu i dwukrzemianem litu, zarówno w procedurach bezpośrednich, jak i pośrednich we wszystkich technikach wiązania.

CLEARFIL™ Universal Bond Quick jest również doskonałym wyborem podczas wykonywania procedur cementowania i odbudowy zrębu zęba przy użyciu CLEARFIL™ DC CORE PLUS. Może być aplikowany na powierzchnię wkładów kompozytowych z włóknem szklanym oraz wkładów metalowych, a także do przygotowania powierzchni zęba przed cementowaniem, na przykład za pomocą PANAVIA™ SA Cement Universal. Uniwersalna doskonałość w najlepszym wydaniu!

UWAGI OD PRAKTYKÓW.

Lekarze oceniający CLEARFIL™ Universal Bond Quick zwracali uwagę na  jego łatwość dozowania i aplikacji, konsystencję, kompatybilność ze wszystkimi technikami wiązania oraz wygodną pracę. W ich komentarzach możemy przeczytać: "Szybka aplikacja i czas wiązania są idealne w sytuacjach, w których izolacja jest trudna, szczególnie w obszarze o wysokiej wilgotności.", "Podoba mi się, że jest kompatybilny z żywicami podwójnie/samoutwardzalnymi i że może być stosowany w trybie samoutwardzalnym z CLEARFIL™ DC Activator" oraz "Jest kompatybilny z praktycznie z każdą procedurą".

O DENTAL ADVISOR.

Wyróżnienia, takie jak Editor's Choice i Preferred Product, przyznawane przez amerykańską organizację DENTAL ADVISOR, zostały wprowadzone, aby pomóc zapracowanym lekarzom w zrozumieniu licznych nowych rozwiązań wskazanych dla mniej inwazyjnych technik i ustandaryzowanych lub uproszczonych procedur, a ostatecznie w regularnym osiąganiu lepszych wyników.

DENTAL ADVISOR przeprowadza praktyczne oceny kliniczne i testy wydajności produktów wkrótce po ich wprowadzeniu na rynek i co roku publikuje wyniki online, aby pomóc potencjalnym użytkownikom zidentyfikować wysokiej jakości nowe materiały stomatologiczne i określić, które z nich najlepiej spełniają ich indywidualne wymagania.

Mniej wypalania, mniej proszków ceramicznych – obserwuje się wyraźną tendencję do upraszczania produkcji uzupełnień protetycznych na podbudowie z tlenku cyrkonu. Dotyczy to również uzupełnień opartych na implantach, które często obejmują części dziąsłowe. W rozmowie z nami DT Andreas Chatzimpatzakis 
– międzynarodowy trener z ramienia Kuraray Noritake Dental Inc. i właściciel ACH Dental Laboratory w Atenach w Grecji – prezentuje swoje podejście do zachowania wysokiej estetyki w implantoprotetyce.

Od samego początku używa Pan produktów z serii CERABIEN™ ZR. Kiedy po raz pierwszy testował Pan te produkty i dlaczego?
Pierwsze uzupełnienie oparte na podbudowie z tlenku cyrkonu wykonałem wiele lat temu. Przetestowałem CERABIEN™ ZR, ponieważ zapytałem technika dentystycznego przygotowującego szkielet protezy, którego systemu porcelanowego powinienem użyć. Zasugerował wtedy, by użyć CERABIEN™ ZR, co zrobiłem. Od razu byłem pod wrażeniem systemu i efektu, jaki udało mi się uzyskać przy pierwszym podejściu.

Czy kiedykolwiek testował Pan inne systemy porcelanowe do warstwowania uzupełnień ceramicznych?
Tak. Zanim zostałem międzynarodowym trenerem Kuraray Noritake Dental Inc., miałem okazję przetestować wiele innych systemów porcelanowych do nakładania warstwowego na podbudowie z tlenku cyrkonu. Na podstawie tego doświadczenia mogę powiedzieć, że CERABIEN™ ZR to unikatowy i najlepszy system, z jakiego kiedykolwiek korzystałem. Wynika to głównie z jego przezierności i efektów kolorystycznych, które są niezwykle zbliżone do naturalych zębów. Ponadto, ze względu na kontrolowany skurcz przy wypalaniu, nawet w rozbudowanych odbudowach można zastosować technikę One-Bake.

Pański pokaz na stosiku Kuraray Noritake Dental podczas targów IDS 2023 w Kolonii koncentrował się na białej i różowej estetyce uzyskanej dzięki CERABIEN™ ZR. Czy trzyma się Pan jakiejś konkretnej koncepcji?

Obecnie każdy, kto wytwrza odbudowy protetyczne - bez względu na to, czy opierają się one na natrulanych żebach, czy na implantach- musi sprostać rosnącym wymaganion estetycznym pacjentów i lekarzy dentystów. Te wysokie wymagania wynikają z wszechobecnych realistycznych uzupełnień i efektów kosmetycznych zabiegów stomatologicznych prezentowanych w sieci i w mediach społecznościowych. Oczekiwania obejmują przedstawianą jakość nawet w przypadku ograniczonego budżetu. Aby móc sprostać tym wymaganiom w dziedzinie protetyki opartej na implantach, opracowałem podejście umożliwiające mi uzyskanie wysokiej estetyki przy niewielkim wysiłku. Moja koncepcja opiera się na użyciu niezbyt wielu proszków ceramicznych. Aby uzyskać dodatkowe efekty kolorystyczne i specjalną charakteryzację, polegam na technice podbarwiania, po raz pierwszy wprowadzonej przez sensei Hitoshiego Aoshima.

Prosimy o podsumowanie najważniejszych punktów Pańskiej prezentacji.

Pierwszą ważną kwestią jest zaprojektowanie i charakteryzacja szkieletu protezy. Przed wypalaniem nakładam barwnik Esthetic Colorant na dysk KATANA™ Zirconia. Po procesie wypalania miesza się i nakłada odcienie bazowe oraz dobarwiacze wewnętrzne. W ten sposób tworzę ładną bazę, która pomaga mi osiągnąć naturalny efekt przy wykorzystaniu zaledwie kilku wybranych proszków ceramicznych. W większości wypadków wystarczy od trzech do pięciu proszków, aby uzyskać świetny efekt. Wśród najczęściej stosowanych proszków znajdują się Opacious Body, Body, LTX, Mamelon oraz CCV. Po pierwszym wypaleniu i lekkim oszlifowaniu ponownie wykorzystuję dobarwiacze. Wspierają one kontrolę efektów kolorystycznych oraz umożliwiają włączenie specjalnej charakterystyki. Po zakończeniu tego etapu końcową odbudowę wykonuję z wykorzystaniem jednego lub dwóch proszków ceramicznych, w większości przypadków jest to LT1 oraz barwnik do szkliwa lub LT0. Estetykę różową uzyskuje się zwykle za pomocą produktów Tissue 1, 3 i 5. Dla dziąsła wolnego za najlepsze rozwiązanie uważam LT Coral. Głównym celem jest zawsze uzyskanie maksymalnej jakości w jak najkrótszym czasie. Aby to osiągnąć, niezbędna jest dobra znajomość materiałów i oczywiście praktyka – zarówno w nakładaniu porcelany, jak i odtwarzaniu budowy morfologicznej.

Ryc. 1. Kompleksowa odbudowa na bazie implantów: projekt szkieletu protezy.

Ryc. 2. Barwniki Esthetic Colorant...

Ryc. 3. ... nakładane przed ostatecznym wypaleniem

Ryc. 4. Wygląd po wypaleniu.

Ryc.5. Efekt końcowy

Czy są jakieś konkretne wskazówki i sztuczki, którymi chciałby się Pan podzielić?

W celu charakteryzacji szkieletu protezy mieszam podbarwiacze z proszkami do uzyskiwania odcieni bazowych- głównie SS Fluoro. Przy pierwszym wypalaniu, zwłaszcza gdy odbudowa jest duża, a ilość ceramiki do nałożenia ogromna, zmniejszam tempo nagrzewania do 38 stopni na minutę. Wydłużam proces suszenia do 17 lub anwet 20 minut, w zależności od odbudowy. Doświadczenie wskazuje, że takie postępowanie optymalizuje efekty estetyczne.

Często podkreśla Pan, że aby móc tworzyć pikęne odbudowy, niezwykle ważne jest zrozumienie morfologii naturalncyh zębów. Dlaczego tak jest?

Udana odbudowa protetyczna musi zapewniać odpowiednią funkcjonalność i estetykę. Funkcjonalność oznacza precyzyjne dopasowanie, doskonałe punkty styku i okluzji, odpowiedni profil wyłaniania oraz przestrzenie międzyzębowe do samodzielnego czyszczenia itp. Wszystko to opisuje termin "morfologia". Estetyka natomiast kireuje się kształtem i kolorem. Wysiłek związany z uzyskaniem właściwej morfologii jest znacznie większy (około 70% całkowitej pracy) niż wysiłek związany z uszyskaniem odpowiedniej przezierności, opalescencji i barwy.

Jakich instrumentów używa Pan do naśladowania morfologii naturalnych zębów i jak Pan to robi?

Do szczegółowego szlifowania i rzeźbienia po końcowym wypaleniu zazwyczaj używam pędzla Optimum™ Spring Ceramic Brush Size 8 (MPF Brush Co.), kamieni i wierteł diamentowych. Morfologii uczył mnie sensei Shiego Kataoka w Osaka Ceramic Training Centre w Japonii. Według niego kluczowym czynnikiem w tworzeniu doskonałej morfologii w skali makro i w skali mikro są cienie. Aby móc uwzględnić interferencję światła i cienia podczas szlifowania, po jednej stronie odbudowy umieszcza się źródło światła.

Ile razy trzeba wypalać odbudowy protetyczne o wysokiej estetyce?

To zależy od przypadku, chociaż w wielu sytuacjach obecnie wybieram jakiś rodzaj mikrowarstwowanie z dobarwiaczami nakładanymi bezpośrednio na podbudowę z tlenku cyrkonu. W innych przypadkach najpierw stosuję szybkie wypalanie, a następnie dobarwianie, końcowe wypalanie i glazurowanie. W przypadku małych lub pojedynczych odbudów w odcinku bocznym często wystarczająca okazuje się technika One-Bake. Czasem odpowiednia jest technika Zero-Bake z wykorzystaniem barwnika Esthetic Colorant na monolitycznym uzupełnieu z tlenku cyrkonu, co jest bardzo wygodne. W przypadku uzupełnień o wysokich wymaganiach estetycznych - są to zazwyczaj pojednycze odbudowy zębów przednich- wybór techniki zależy od odcienia. W niektórych przypadkach do uzyskania wysokiego poziomu estetycznego wystarczy zastosowanie wyłącznie techniki dobarwiania, podczas gdy w innych prypadkach należy podjąć dodatkowe kroki. Moim zdaniem nie ma jednej techniki, która pasowałaby do wszystkich przypadków. Jak już wspomniałem, staram się uzyskać dobrey efekt estetyczny w najkrótszym czasie.

Ryc. 6. Przykład kliniczny uzyskania wysokiej estetyki wminimalnym czasie: Przed...

Ryc. 7. ... i po założeniu korony.

Ryc. 8. Wysoka estetyka...

Ryc. 9. ... uzyskana w bardzo krótkim czasie

Czy Pana podejście uległo zmianie ze względu na dostępność materiałów cyrkonowych o wysokiej przezierności z gradacją kolorów (i wytrzymałością na zginanie)?

o tak! Moje ogólne podejście zmieniło się bardziej w kierunku mikrowarstwowania. Kilka lat temy musieliśmy zastanawiać się, jak zamaskować szkielet protezyi jak osiągnąć przezierność w obszarach o ograniczonej przestrzeni. Wraz z dostępnością produktów KATANA™  Zirconia UTML i STML problem ten rozwiązał się w odniesieniu do uzupełnień pojedynczych zębów i małych mostów w odcinku przednim. Wraz z wprowadzeniem KATANA™  Zirconia YML materiał o wysokiej przezierności stał się dostępny również w odniesieniu do mostów o dużej rozpiętości lub uzupełnień opartych na implantach. Mamy tu wytrzymałość i przezierność w jednym dysku. W większości przypadków materiał szkieletu protezy zastępuję zębinę pod względem morfologii i odcienia. Wówczas ja skupiam się na dodaniu szkliwa poprzez nałożenie przezroczystych i przeziernych proszków. Proszki stosowane w technice dobarwiania wewnętrznego wykorzystywane są do charakteryzacji szkieletu, a dzięki mikrowarstwowaniu porcelaną osiąga się cel polegający na stworzseniu estetycznej odbudowy w jak najkrótszym czasie. Dlatego właśnie jestem pewien, że mikrowarstwaowanie to przyszłość. 

Co Pana skłania do dzielenia się swoją wiedzą z innymi?

Moja pasja! Uwielbiam swoją pracę! I uwielbiam patrzeć, jak technicy stają się coraz lepsy w tym, co robią. technika dentystyczna to ekscytująca podróż, która rozpoczyna się, gdy pierwszy wycisk dociera do laboratorium, a kończy się wraz z zacementowaniem końcowej odbudowy w ustach pacjenta. A podróż ta jest tak ekscytująca, bo zmieniamy ludzkie życie. Zmieniamy osobowość ludzi, prywracamy im uśmiech, przywracamy szacunek do siebie. Proszę wyobrazić taki dzień, taką chwilę pracy na naszym stanowisku, gdy próbujemy odtworzyć naturę... Nie ma nic bardziej ekscytującego!

Moje podejście jako instruktora polega na nauczaniu techników dentystycznych opanowania sztuki obserwacji zębów naturalnych. W ten sposó każdy może zrozumieć morfologię i odcień. Nie potrzebuja żadnego specjalnego talenty, aby stać się bardzo dobrym technikiem dentystycznym. Trzeba tylko obserwować! Oczy widzą, umysł rozumie, a ręcę podążą za nimi.

Przypadek kliniczny autorstwa lek. dent. Michała Jaczewskiego

Trwałość uzupełnienień kompozytowych zależy od wielu czynników. Na niektóre z nich lekarz nie ma wpływu, bo są mocno związane z indywidualnym podejściem do higieny czy przyzwyczajeniami pacjenta. Na przykład rodzaj szczoteczki i pasty do zębów, technika szczotkowania, dieta, używki i nawyki higieniczne mogą mieć wpływ na wygląd i trwałość odbudowy. Jednak już przestrzeganie najlepszego protokołu opracowania i polerowania uzupełnienień jest w pełni zależne od dentysty.

Prawidłowe polerowanie ma na celu usunięcie warstwy inhibicji tlenowej i uzyskanie gładkiej powierzchni uzupełnienia. Odpowiednio wypolerowana odbudowa nie będzie absorbować substancji barwiących z jedzenia, napojów lub używek, które prowadzą do przebarwień kompozytu, a więc zapewni długotrwały efekt estetyczny odbudowy. (Rys.1)

Rys. 1.

Polerowanie kompozytu to proces, któremu należy poświęcić szczególną uwagę. Składa się on z kilku etapów i wymaga przestrzegania pewnych zasad:

• Zastosowanie dysków polerskich pozwala na uzyskanie gładkiej powierzchni uzupełnienia, usunięcie nadmiaru kompozytu i nadanie uzupełnieniu ostatecznego kształtu. Ważne jest, aby pamiętać by na wilgotnej powierzchni odbudowy pracować z maksymalną prędkością 5 000 - 10 000 rpm (Rys. 2.)

Rys. 2.

• Na rynku dostępnych jest wiele rodzajów i kształtów gumek do polerowania. Jedną z najbardziej uniwersalnych, zaprojektowanych specjalnie do pracy z kompozytami, jest TWIST™ DIA for Composite. Jest to zestaw składający się z dwóch gumek o różnych poziomach ścieralności. Pierwsza (ciemnoniebieska) służy do wstępnego zgrubnego polerowania, druga (jasnoniebieska) do końcowego wygładzania i nadawania ostatecznego połysku. Należy pamiętać, że praca tymi narzędziami wymaga suchej powierzchni, bez chłodzenia wodą. Praca na sucho niesie jednak ze sobą ryzyko podrażnienia miazgi, dlatego prędkość obrotów powinna być ograniczona do 5 000 - 10 000 obrotów na minutę, należy także unikać nadmiernego nacisku. (Rys. 3.)

Rys. 3.

• Następnym krokiem w protokole polerowania jest zastosowanie diamentowej pasty polerskiej o zakresie wielkości ziarna od 1 do 5 mikronów. Pastę należy stosować ze szczoteczką polerską z koziego włosia. Rodzaj szczotki nie ma znaczenia, jednak nie powinna mieć zbyt sztywnego włosia, które mogłoby porysować kompozyt. Użycie szczotki i pasty polerskiej umożliwia dotarcie do trudno dostępnych miejsc, takich jak obszar przyszyjkowy czy powierzchnie proksymalne. Dodatkowo, dla dokładniejszego wypolerowania przestrzeni międzyzębowych warto stosować celuloidowe paski ścierne z drobinkami diamentowymi. Aby nie znieść punktów stycznych polerowanych zębów, należy należy wybrać paski o niskiej ścieralności (Super Fine).  (Rys. 4.)

Rys. 4.

• Kolejnym krokiem mającym na celu zwiększenie połysku wypełnienienia i zabezpieczenie go przed przebarwieniami jest zastosowanie pasty z tlenkiem glinu za pomocą bawełnianej szczoteczki polerskiej. Taka pasta, pierwotnie dedykowana uzupełnieniom ceramicznym, nadaje powierzchniom kompozytowym wyjątkową gładkość i wysoki połysk. Etap ten przeprowadza się na sucho i przy maksymalnej prędkości 5 000 - 10 000 obr./min (Rys. 5.)

Rys. 5.

We wszystkich technikach, a więc również w technice Flowable Injection, poziom jakości polerowania rzutuje na trwałość oraz właściwości optyczne i estetyczne uzupełnienień. Dlatego też temu kluczowemu etapowi odbudowy zęba, należy poświęcić wystarczająco dużo czasu. Kompozyty charakteryzują się zróżnicowaniem rodzaju i ilości napełniacza, co wpływa nie tylko na ich właściwości mechaniczne czy estetyczne, ale także na łatwość polerowania. W niektórych przypadkach procedurę trzeba powtórzyć nawet kilka razy, aby uzyskać "efekt lustra". CLEARFIL MAJESTY™ ES Flow to kompozyt, któremu bardzo łatwo nadać wysoki połysk, pomimo dużej zawartości napełniacza. Odpowiednio dobrane gumki, szczotki i pasty umożliwiają łatwe uzyskanie gładkiej powierzchni, przyczyniając się tym samym do trwałego efektu.

PRZED

PO

Efekt po 3 latach

SPRAW, BY BŁYSZCZAŁY, BY SIĘ UŚMIECHAŁY!

Chcesz dowiedzieć się więcej o technice flow injection? Przeczytaj wnikliwy i inspirujący artykuł wywiad z lek. dent. Michałem Jaczewskim

Lek. dent. Michał Jaczewski

Michał Jaczewski ukończył Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu w 2006 roku i obecnie prowadzi prywatną praktykę w Legnicy. Specjalizuje się w stomatologii minimalnie inwazyjnej i cyfrowej. Jest założycielem Biofunkcjonalnej Szkoły Okluzji, prowadzi liczne wykłady i warsztaty, w których stawia na kompleksowe leczenie pacjentów.